کشف اولین سیارک چهارتایی

ستاره شناسان اولین منظومه سیارکی چهارتایی را در منظومه شمسی کشف کردند.

سیارک چهارتایی الکترا

به گزارش اورانوس از ایسنا و به نقل از نیواطلس، گروهی از محققان تایلندی و فرانسوی سومین قمر را در حال چرخش به دور سیارک کمربند اصلی الکترا کشف کردند که نخستین سیارک چهارتایی در منظومه شمسی نام گرفته است.

اغلب سیارک‌ها مسافرانی تک و تنها هستند، اما برخی از آنها دارای جفت هستند و جفت آنها معمولاً جرمی کوچک است که به دور جفتی که بزرگ‌تر است، می‌گردد. اما در موردی نادر، منظومه سیارکی سه‌تایی با دو قمر که به دور جرم اصلی بزرگتر از خود می‌گردند، پیدا شد.

سیارک الکترا (Elektra) که در ناحیه بیرونی کمربند اصلی سیارکی به دور خورشید می‌گردد، اولین بار در سال 1252 شمسی با قطر قابل توجهی در حدود ۲۰۰ کیلومتر کشف شد. با این حال، اولین قمر آن تا سال 1382 مشاهده نشده بود و در آن زمان بود که مشخص شد صخره‌ای شش کیلومتری هر پنج روز یک بار در فاصله حدود ۱۳۰۰ کیلومتری به دور آن می‌گردد. همچنین قمر دوم آن در سال 1392 دیده شد که صخره‌ای کوچکتر به طول تنها دو کیلومتر است که هر ۱.۲ روز در فاصله ۵۰۰ کیلومتری از الکترا می‌گردد.

اکنون سومین قمر الکترا پیدا شده است که آن را به نخستین منظومه سیارکی چهارتایی شناسایی شده تبدیل کرده است. عرض این قمر فقط ۱.۶ کیلومتر است و در فاصله ۳۴۴ کیلومتری هر ۱۶ ساعت یک بار به دور الکترا می‌گردد.

مدارهای سیارک چهارتایی الکترا

در حالی که دو قمر دیگر در مسیرهای تقریباً دایره‌ای به دور این سیارک می‌گردند، سومین قمر آن مداری غیرعادی و تخم مرغی شکل را دنبال می‌کند.

این کشف توسط دکتر آنتونی بردئو انجام شده است و در این راه از الگوریتم‌های جدیدی که برای بایگانی کردن داده‌های تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) در شیلی ایجاد کرده، بهره برده است. این الگوریتم‌ها تابش نور سیارک اصلی را کاهش می‌دهند و آن را از تصویر حذف می‌کنند و اجازه می‌دهند اجرام کم‌نورتر حول آن قابل مشاهده باشند.

هنگامی که این الگوریتم روی مجموعه داده‌های به دست آمده از سال 1393 که در آن دومین قمر الکرا کشف شده بود، اعمال شد، بردئو سومین قمر را پیدا کرد و برای تایید یافته خود، این الگوریتم‌ها را روی دو مجموعه داده دیگر از الکترا اعمال کرد که آنها نیز وجود قمر سوم را تایید کردند و در هر کدام از آنها قابل مشاهده بود.

شاید این اولین سیارک چهارتایی کشف شده باشد، اما الکترا به احتمال زیاد آخرین سیارک چندتایی نخواهد بود.

محققان می‌گویند که از روش جدید بردئو می‌توان برای تصویربرداری از سیارک‌ها و اجرام منظومه شمسی به منظور یافتن قمرهای پنهان دیگر استفاده کرد.

این تحقیق در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

هفت‌سین نجومی

هفت‌سین نجومی ، مژده‌ای بر نوروز

با فرارسیدن روزهای پایانی اسفند، شوق نزدیک شدن به نوروز و آغاز سالی جدید همه …

دیدگاهتان را بنویسید