منشا آب زمین کجاست؟

گروهی از مدل‌سازان و ژئوشیمیدانان “دانشگاه آزاد بروکسل” (ULB) در مطالعه اخیرشان سیاره زهره را به منظور بررسی منشا آب‌های زمین مورد بررسی قرار دادند.

منشا آب زمین

به گزارش ایسنا و به نقل از تک اکسپلوریست (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، سیاره زمین به دلیل وجود آب فراوان روی سطح آن ، “سیاره آبی” خوانده می‌شود. به دلیل اهمیت آب برای ادامه حیات، موضوع منشاء آب روی زمین بسیار مهم است. برای یافتن منشا آب در زمین، چالشی مهم بر سر راه است. چون زمین سیاره‌ای فعال و پویاست، تمام نشانه‌های این منشا در آن از بین رفته است.

این گروه از محققان تصمیم گرفتند که چون ردیابی نحوه شکل‌گیری زمین امکان‌پذیر نیست، به سراغ زهره بروند و منشا آب را بررسی کنند.

تحولات نسبی زمین‌شناسی و آب‌وهوایی زمین و زهره در گذشته مسیرهای بسیار متفاوتی را انتخاب کردند. این امر موجب شد که فشار اتمسفر در سطح سیاره زهره ۹۲ برابر زمین شود. جو زهره توسط اثر گلخانه‌ای تا 470 درجه سانت‌گراد گرم شود. اما زمین دارای دمایی متعادل و فشار 1 بار شد.

از آنجا که سیاره زهره صفحات تکتونیک ندارد، فعالیت آتشفشانی زهره و رهش گاز در آن کم است. اما زهره در عوض داری سیستم صفحه‌ای موسوم به Stagnant Lid است.

زمین‌ساخت صفحه‌ای به بررسی و مطالعه حرکات وسیع‌مقیاس در سنگ‌کُره‌ی زمین می‌پردازد. رهش گاز (Outgassing) به پدیده آزاد و خارج شدن گاز حل شده، گیر افتاده، یخ زده یا جذب شده در درون بعضی مواد گفته می‌شود.

با همه این موضوعات درک تحول جو زهره به راحتی قابل درک و مدل‌سازی در زمان‌های زمین‌شناسی است. به همین ترتیب، به دلیل نزدیکی آنها، زمین و زهره باید در طول تاریخ خود یک نوع ماده مشابه را دریافت کرده باشند. همه این عوامل باعث می‌شوند تا زهره به یک نقطه ایده‌آل تبدیل شود تا اولین تکامل سیاره زمین‌سان در آن صورت گیرد.

سیاره زمین‌سان یا سیاره سنگی یا سیاره زمینی (Terrestrial planet) سیاره‌ای است که بیش‌تر از سنگ‌های سیلیکاتی یا فلزها ساخته شده‌است. این سیاره‌ها ساختار صُلب و صخره‌ای مانند زمین دارند.

دانشمندان در طول مطالعه خود از شبیه‌سازی عددی تأثیر انواع سیارک‌های حاوی مقادیر مختلف آب استفاده کردند. آنها دریافتند که سیارک‌های غنی از آب که با زهره برخورد می‌کنند و آب را به عنوان بخار آزاد می‌کنند، سبب ایجاد تغییراتی در ترکیب جو زهره شده‌اند. در همین حال احتمالا یک سیارک نیز به سمت زهره و زمین آمده است. پس از آن تأثیر آنها می‌تواند سبب خشکی زمین شده و از پر شدن مجدد آب در آن جلوگیری می‌کند. این نشان می‌دهد که آب از زمان شکل‌گیری زمین در دسترس بوده است، اما احتمالاً در اعماق زمین دفن شده است.

دانشمندان خاطرنشان کردند: سیارات احتمالاً در ابتدای تشکیل دارای آب بوده‌اند، اما با تکامل و به تدریج با گذشت زمان آب آنها از بین رفته است. درباره سیاره زهره نیز آنها دریافتند، اقیانوس‌های آب در سطح این سیاره وجود داشته است.

نتایج بررسی‌های اخیر ناسا نشان می‌دهند که زهره در این بازه زمانی دو تا سه میلیاردی، هوای مناسب و آب مایع کافی داشته و به همین دلیل، مکان مناسبی برای زندگی بوده است.

 

منبع: تک‌اکسپلوریست

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

مستند سیارات

مستند سیارات – قسمت اول: عطارد و زهره

مستند سیارات (The Planets) محصول مشترک BBC و PBS در سال 1398 است. در این …

دیدگاهتان را بنویسید