ستاره مرده مجموعه‌ای از تابش‌ها را منتشر می‌کند

اخترشناسان به تازگی مجموعه تابش‌هایی را از ستاره‌ای مرده رصد کرده‌اند که تاکنون مشاهده نشده بود. این ستاره مرده مگنتار است و تابش پرتوهایی متفاوت از آن رصد شده.

به گزارش ایسنا و به نقل از فیز (اصلاح و ویرایش از اورانوس)، همکاری جهانی میان تلسکوپ‌ها از جمله رصدخانه آژانس فضایی اروپا ترکیبی منحصر به فرد از تابش پرتوها از ستاره‌ای مرده را در کهکشان راه شیری کشف کرده است، چیزی که قبلاً هرگز در این نوع ستاره‌ها دیده نشده بود و ممکن است راز کیهانی دیرپایی را حل کند.

این یافته شامل دو نوع پدیده جالب کیهانی است: مگنتار و فوران سریع رادیویی (FRB).

مگنتار (Magnetar) یا ستاره مغناطیسی (مغنااختر) بقایای ستاره‌ای همراه با یکی از شدیدترین میدان‌های مغناطیسی جهان است. هنگامی که فعال می‌شوند، می‌توانند فوران‌های کوتاهی از تابش‌های پر انرژی تولید کنند که به طور معمول حتی یک ثانیه هم طول نمی‌کشد، اما میلیاردها برابر درخشان تر از خورشید هستند.

فوران‌های سریع رادیویی (Fast Radio Bursts) یکی از رازهای حل نشده نجوم هستند. آنها برای اولین بار در سال 1386 کشف شدند. این پدیده‌ها قبل از محو شدن فقط برای چند میلی ثانیه در طیف رادیویی می‌درخشند و به ندرت دوباره دیده می شوند. ماهیت واقعی آنها هنوز ناشناخته است و هنوز چنین چیزی در کهکشان راه شیری با منشا شناخته شده و یا انتشار هر نوع تابش دیگر در خارج از حوزه امواج رادیویی مشاهده نشده است.

در اوایل اردیبهشت ماه، مگنتاری به نام SGR 1935+2154 در صورت فلکی روباهک که شش سال پیش کشف شده بود، پس از فوران قابل توجهی از پرتوهای ایکس، دوباره فعال شد. خیلی زود اخترشناسان متوجه پدیده‌ای جنجال برانگیز شدند؛ این مگنتار نه تنها پرتو ایکس معمول خود را تابش می‌کرد، بلکه امواج رادیویی را نیز منتشر می‌کرد.

ستاره‌شناسان در زمین، به صورت پشت سر هم امواج رادیویی کوتاه و بسیار درخشانی را ازSGR 1935+2154  با استفاده از تلسکوپ رادیویی CHIME در کانادا در همان روز و در بازه زمانی انتشار اشعه ایکس رصد و ثبت کردند. این رخداد به صورت جداگانه توسط سامانه رادیویی دیگری در ایالات متحده هم تایید شد.

ساندرو مرگتی اخترشناس حاضر در این مطالعه می‌گوید: ما هرگز تاکنون شاهد فوران سریع رادیویی از مگنتارها که شبیه به فوران سریع رادیویی (FRB) باشد نبوده‌ایم.

ولودیمیر ساوچنکو اخترشناس دانشگاه ژنو سوئیس می‌گوید: تلسکوپ Integral به ما اجازه داد تا منشاء انفجار را دقیقاً مشخص کنیم. بسیاری از دیگر ماهواره‌های درگیر در مطالعه مشترک این رویداد قادر به اندازه‌گیری موقعیت آن در آسمان بودند و این در تعیین این که انتشار در واقع از SGR 1935+2154  آمده است، بسیار مهم بود.

ساندرو می‌افزاید: این اولین ارتباط رصدی است که بین مگنتارها و فوران‌های سریع رادیویی دیده می‌شود. این واقعاً کشفی بزرگ است و کمک می‌کند تا منشاء این پدیده‌های اسرارآمیز مورد توجه قرار گیرد.

این ارتباط به شدت از این ایده پشتیبانی می‌کند که فوران‌های سریع رادیویی از مگنتارها می‌آیند و نشان می‌دهد که تابش‌های ناشی از این اجرام بسیار مغناطیسی می‌تواند در طول موج‌های رادیویی مشاهده شود.

مگنتارها به طور فزاینده‌ای در نزد منجمان محبوب هستند، زیرا تصور می‌شود نقش مهمی در رخداد تعدادی از رویدادهای متفاوت گذرا در جهان، از انفجار ابرنواخترهای فوق العاده درخشان گرفته تا انفجار پرتوهای گامای پر انرژی در دوردست بازی می‌کنند.

تلسکوپ اینتگرال که در سال 1381 راه‌اندازی شد، دارای مجموعه‌ای از چهار ابزار است که قادر به رصد و تصویربرداری همزمان از اجرام کیهانی در پرتوهای گاما، اشعه ایکس و نور مرئی هستند.

 

منبع

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

دیدگاهتان را بنویسید