قدیمی‌ترین ناحیه زهره دارای ساختاری است که نشان از فعالیت آتشفشانی دارد

مطالعه‌ای جدید که تاریخ زمین شناسی مبهم و معماگونه این سیاره را روشن می‌کند، نشان داده است که برخی از قدیمی‌ترین ناهمواری‌های زهره ، معروف به تسریا، دارای لایه‌هایی هستند که به نظر می‌رسد با فعالیت‌های آتشفشانی مرتبط هستند.

مناطق به شدت ناهموار تغییر شکل یافته سیاره زهره یا تسِریا (Tesserae) از نظر زمین شناسی پیچیده‌ترین مناطقی هستند که در سیاره زهره دیده می‌شوند. مطالعات چینه نگاری بر روی ناهمواری‌های تسریا ثابت می‌کند که آنها بطور مداوم به صورت محلی و حتی در سطح سیاره‌ای به عنوان قدیمی‌ترین ماده در سیاره با میانگین سن دهانه سطحی ۷۵۰ میلیون سال ظاهر می‌شوند.

تسریا زهره
تصویری شبیه‌سازی شده از تلوس تسریا که ساختار لایه لایه در آن کشف شده.

به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا، مطالعه‌ای جدید که تاریخ زمین شناسی مبهم و معماگونه این سیاره را روشن می‌کند، نشان داده است که برخی از قدیمی‌ترین ناهمواری‌های زهره ، معروف به تسریا، دارای لایه‌هایی هستند که به نظر می‌رسد با فعالیت‌های آتشفشانی مرتبط هستند. این مطالعه نشان داده است که بخش قابل توجهی از تسریا دارای نواحی لایه‌ای هستند.



پال برن (Paul Byrne) دانشیار علوم سیاره‌ای در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: به طور کلی دو توضیح برای تسریای زهره وجود دارد، یا اینکه آنها از سنگ‌های آتشفشانی ساخته شده‌اند، یا همتای پوسته قاره‌ای زمین هستند که لایه‌های کشف شده توسط ما در بعضی از نقاط با توضیحات پوسته قاره سازگار نیست.

طی این مطالعه، دانشمندان تصاویر سطح سیاره زهره را تجزیه و تحلیل کردند. این تصاویر از مأموریت 1368 ماژلان ناسا به دست آمده بود که طی آن فضاپیما با استفاده از رادار ۹۸ درصد این سیاره را تصویربرداری کرده بود. ماژلان کاوشگری رباتیکی بود که در سال 1368 توسط سازمان فضایی ناسا جهت نقشه برداری از سطح زهره با استفاده از فناوری رادار دهانه ترکیبی، به مدار این سیاره ارسال شد.

قبل از این مطالعه، لایه‌های تسریا به طور گسترده شناسایی نشده بودند. برن تصور می کند که اگر تسریا بخش‌هایی از پوسته قاره‌ای باشند دسترسی به لایه امکانپذیر نخواهد بود.

برن گفت: پوسته قاره‌ای عمدتا از گرانیت تشکیل شده است. سنگ آذرین هنگام حرکت صفحات تکتونیکی تشکیل شده و آب از سطح آن خارج می‌شود. اما گرانیت لایه تشکیل نمی دهد. اگر پوسته قاره‌ای  نیز در زهره وجود داشته باشد، می‌بایست زیر لایه سنگ‌هایی که ما مشاهده می‌کنیم، باشد. جدا از فعالیت‌های آتشفشانی زهره ، راه دیگر برای ایجاد سنگ لایه لایه، رسوبات رسوبی مانند ماسه سنگ یا سنگ آهک است.

امروزه در سیاره زهره یک مکان نیز وجود ندارد که بتواند این نوع سنگ‌ها را تشکیل دهد. سطح سیاره زهره به اندازه فر خود پاک کننده (self-cleaning oven) گرم است و فشار آن معادل ۹۰۰ متر زیر آب است. بنابراین شواهد در حال حاضر به برخی از بخش‌های تسریا ساخته شده از لایه‌های سنگ مشابه آنچه در زمین یافت می‌شود، اشاره دارد. این کار به ما کمک خواهد کرد تا تاریخچه زمین شناسی پیچیده زهره را بهتر درک کنیم. امروزه سیاره زهره همانند جهنم گرم است، اما نمی‌دانیم که همیشه اینگونه بوده است یا خیر. آیا زمانی مانند زمین بود اما دچار فوران‌های آتشفشانی فاجعه باری شد که سیاره را خراب کرده است؟ در حال حاضر به طور قطعی نمی توانیم به این سوال پاسخ دهیم اما واقعیت لایه لایه شدن سطح تسریا، می‌تواند به ما در درک این موضوع کمک کند.

 

منبع

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

مستند سیارات

مستند سیارات – قسمت اول: عطارد و زهره

مستند سیارات (The Planets) محصول مشترک BBC و PBS در سال 1398 است. در این …

دیدگاهتان را بنویسید