فراسیاره عظیمی که به دور ستاره بسیار پرجرم و داغ می‌گردد

فراسیاره تازه کشف شده عظیم “بی قنطورس بی” از جهات بسیاری شگفت‌انگیز است به دور ستاره بسیار داغ و پرجرم می‌گردد. کشف این سیاره فراخورشیدی ممکن است دانشمندان را به تجدید نظر درباره نظریه‌های تکوین سیارات وادار کند.

ستاره بی قنطورس و فراسیاره بی قنطورس بی
ستاره بی قنطورس در سمت چپ تصویر مشاهده می‌شود که دو ستاره از یکدیگر تفکیک نشده‌اند. فراسیاره بی قنطورس بی با فلش نشان داده شده.

به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا از اسپیس، فراسیاره‌ای با جرم ۱۱ برابر بیشتر از سیاره مشتری که مقیم ستاره “بی قنطورس” (b Centauri) است کشف شده. اجرامی که جرمشان بیش از 13 برابر جرم مشتری باشد را کوتوله قهوه‌ای می‌نامند که به نوعی ستاره‌هایی نارس هستند. این سیاره در فاصله حدود 560 واحد نجومی به دور ستاره‌های مرکزی خود می‌گردد که تقریبا دورترین فراسیاره از ستاره خود است. دوره تناوب این سیاره فراخورشیدی را حدود 2650 تا 7000 سال تخمین زده‌اند. اولین فراسیاره‌ای که به دور ستاره‌ای کشف می‌شود را b می‌نامند. از این رو نام متقارن (b Centauri b) این سیاره فراخورشیدی به این صورت درآمده.

این ستاره سامانه ستاره‌ای دوگانه جوانی در فاصله ۳۲۵ سال نوری از زمین است. جرم این ستاره‌ها روی هم حدود 6 تا 10 برابر خورشید است. تا کنون هیچ سیاره‌ای در اطراف ستاره‌ای که جرمش بیش از سه برابر جرم خورشید ما باشد، دیده نشده بود. این ستاره در فهرست هنری دراپر HD129116 نام دارد و از قدر 4 می‌درخشد. البته این ستاره با B Centauri نباید اشتباه گرفته شود.

گرما و گرانش سامانه بی قنطورس فرضیه‌ی نداشتن شرایط مساعد را تقویت می‌کند. به گفته محققان، ستاره اصلی این سامانه، بی قنطورس آ، ستاره‌ای از رده B با دمای تخمینی حدود ۱۸۰۰۰ درجه سانتیگراد است. این دما تقریبا سه برابر گرمتر است از ستاره‌های رده G که خورشید ما یکی از آنهاست و داغتر از هر ستاره‌ای است که تاکنون میزبان سیاره شناخته شده دیگری باشد.

جانسون که نویسنده ارشد این تحقیق از دانشگاه استکهلم است گفت: ستاره‌های رده B عموما به عنوان محیط‌هایی کاملا مخرب و خطرناک در نظر گرفته می‌شوند. اعتقاد بر این بود که تشکیل سیارات بزرگ در اطراف آنها باید بسیار دشوار باشد.

سیاره تازه کشف شده به نام “بی قنطورس بی” شناخته می‌شود. جانسون گفت: پیدا کردن سیاره‌ای در اطراف ستاره بی قنطورس بسیار هیجان انگیز بود، چرا که این موضوع کاملا درک ما از ستاره‌های پرجرم به عنوان میزبان سیارات را تغییر داد.

جانسون و همکارانش بی قنطورس بی را با ابزار پژوهشی سیاره فراخورشیدی طیفی-پلاریمتری با کنتراست بالا (SPHERE) نصب شده بر روی تلسکوپ وی‌ال‌تی رصدخانه جنوبی اروپا (ESO’s VLT) در شیلی در 29 اسفند 1397 و سپس دوباره در 21 فروردین 1400 رصد کردند.

از تکنیک عکاسی با کنتراست بالا نیز برای تشخیص این سیاره استفاده شده و این کار به دانشمندان اجازه داد بین نور ضعیفی که از سیاره می‌آید و نور بسیار درخشان ساطع شده از منظومه ستاره‌ای تمایز قائل شوند.

محققان در مطالعه‌شان که در مجله Nature منتشر شده، اظهار کردند: نتایج ما نشان می‌دهد که سیارات می‌توانند در منظومه‌های ستاره‌ای بسیار پرجرم‌تر از آنچه پیشتر انتظار می‌رفت، قرار داشته باشند.

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

داده‌های فراسیاره‌ای وب تقریباً خیلی خوب هستند

مطالعه‌ای جدید به احتیاط در تفسیر اثر انگشت شیمیایی که وب از سیارات فراخورشیدی جهان‌های …

دیدگاهتان را بنویسید