تصویر مستقیم حیرت‌انگیز فراسیاره جوانی در 400 سال نوری

محققان فراسیاره بسیار جوانی در فاصله ۴۰۰ میلیون سال نوری از زمین را رصد کردند و تصویر مستقیم آن را ثبت کردند.

تصویر مستقیم فراسیاره

به گزارش اورانوس و به نقل از ایسنا، کشف فراسیارات موضوع عجیبی نیست. تاکنون هزاران فراسیاره خارج از منظومه شمسی کشف شده است که همه‌ی آنها زمانی جوان بوده‌اند اما آنچه که این فراسیاره جدید را منحصر به فرد می‌کند ثبت تصویری مستقیم از آن است.

این سیاره که 2M0437b نام دارد، یکی از جوان‌ترین فراسیاراتی است که تصویری مستقیم از آن به دست آمده است. این تصویر می‌تواند به درک نحوه‌ی تشکیل سیارات و نحوه‌ی تولد و شکل‌گیری منظومه شمسی ما کمک کند.

اریک گایدوس (Eric Gaidos)، ستاره‌شناس دانشگاه هاوایی در مانوآ می‌گوید: این کشف خارق‌العاده سیاره‌ای به سیاراتی که می‌توانیم آنها را به طور مستقیم با تلسکوپ رصد کنیم می‌افزاید. وی افزود: با تجزیه و تحلیل نوری که از این سیارات منتشر می‌شود می‌توانیم ترکیبات‌ آنها و تا حدودی نحوه و محل شکل‌گیری این سیارات در صفحات گاز و غباری در اطراف ستاره‌ی میزبان‌شان را دریابیم. برخلاف ستاره‌ها، فراسیارات بسیار کم‌نور و کوچک هستند و بنابراین رصد آنها با تلسکوپ‌های کنونی به طور مستقیم کار آسانی نیست.

بنابراین ما فراسیارات را براساس اثری که بر ستاره میزبان می‌گذارند تشخیص می‌دهیم. اگر فراسیاره از میان ما و ستاره خود عبور کند می‌توانیم تغییرات کم و مقطعی در نور ستاره میزبان مشاهده کنیم. علاوه بر آن، فراسیاره اثر گرانشی کمی نیز بر روی ستاره خود می‌گذارد و طول موج نور ستاره را کمی تغییر می‌دهد.

شناسایی این سیگنال‌ها زمانی که سیاره بزرگ و نزدیک به ستاره باشد، آسان‌تر است. بنابراین بخش عمده‌ی فراسیارات شناخته شده بزرگ هستند و در مداری نزدیک به ستاره‌ی خود می‌چرخند. اما تصویربرداری مستقیم از این دست سیارات کار دشواری است زیرا آنها تحت‌الشعاع نور ستاره خود قرار می‌گیرند.

فراسیاره 2M0437b  تا حدودی بزرگ است اما با این حال از ستاره خود دور است. فاصله این فراسیاره با ستاره خود در حدود ۱۰۰ واحد نجومی است. به طور معمول سیاره‌هایی که در چنین فاصله‌ای از ستاره‌ی خود قرار دارند برای انتشار امواج فرو سرخ بیش از حد سرد هستند اما جوان بودن 2M0437b  این موضوع را تغییر داده است.

از آنجا که این فراسیاره تنها چندین میلیون‌ سال سن دارد هنوز گرمای فرآیند تشکیل شدنش را حفظ کرده است و دمای آن حدود 1127 تا 1227 درجه سانتی‌گراد است. این بدان معناست که 2M0437b تشعشعات فروسرخ کمی از خود منتشر می‌کند و می‌توان آن را از فاصله‌ی ۴۱۷ سال نوری مشاهده کرد. این فراسیاره اولین بار در سال ۲۰۱۸ با استفاده از تلسکوپ سوبارو در هاوایی رصد شد و با استفاده از تلسکوپ کک مورد رصد قرار گرفت. به مدت سه سال محققان ستاره‌ی میزبان این سیاره را دنبال می‌کردند و حرکت  2M0437b را تایید می‌کردند.

محققان بر این باورند که این منظومه جوان گزینه‌ی مناسبی برای رصد به وسیله تلسکوپ فضایی هابل است. تا به امروز این سیاره و ستاره میزبان آن تنها به وسیله تلسکوپ‌های زمینی رصد شده‌اند و باید اثر جو زمین بر نور ستاره را تصحیح کرد. هابل چنین مشکلی ندارد. چنین رصدهایی به تشخیص ویژگی‌های ستاره میزبان کمک می‌کند. ما هنوز سن و اندازه آن را نمی‌دانیم. علاوه بر آن می‌توان نشانگرهای شیمیایی جو سیاره  2M0437b را تشخیص داد تا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه‌ی تشکیل آن به دست بیاید.

 

منبع

درباره ی علی آزادگان

ستاره‌شناس آماتور، معلم نجوم، فیزیک‌دان، نویسنده و مترجم، عکاس و دانشجوی دکتری تخصصی اپتیک

مطلب پیشنهادی

داده‌های فراسیاره‌ای وب تقریباً خیلی خوب هستند

مطالعه‌ای جدید به احتیاط در تفسیر اثر انگشت شیمیایی که وب از سیارات فراخورشیدی جهان‌های …

دیدگاهتان را بنویسید