کاوش‌های باستانشناسی پرده از راز شهری برداشتند که 3600 سال پیش توسط شهاب‌سنگ بزرگی نابود شده است. انفجار شهاب‌سنگ در بالای شهر تل الحمام موجب ویرانی کامل و غیر قابل سکونت شدن آن تا صدها سال شد.
حفاری‌های جدید باستانشناسی در شهر تل‌الحمام واقع در غرب اردن کنونی نشان می‌دهد حادثه‌ای آسمانی باعث شده است تا حدود ۳۶۵۰ سال پیش این شهر ساحلی در نزدیکی دریای مرده به طور کامل نابود شود. محققان تخمین می‌زنند انفجار این شهاب‌سنگ بر فراز شهر تل الحمام قدرت تخریبی معادل ۱۰۰۰ برابر قوی‌تر از بمب اتمی هیروشیما ایجاد کرده است.
تجزیه و تحلیل شواهد برجای مانده در ویرانه‌های تپه باستانی تل‌الحمام نشان می‌دهد شهاب‌سنگی به عرض تقریباً ۵۰ متر در ارتفاع ۴ کیلومتر بالاتر از سطح زمین منفجر شده است و پس از درخششی خیره‌کننده، موجی از گرمای ۲ هزار درجه ایجاد کرده است.
حرارت ایجاد شده به حدی بوده است که بلافاصله بدنه‌های چوبی خانه‌ها را سوزانده و اشیا فلزی مانند شمشیر، نیزه و حتی سازه‌های سفالی و آجری را ذوب کرده است. با این حال این همه‌ی تخریب نبوده، چند ثانیه بعد موج ضربه انفجار عظیم از راه رسیده و همه چیز از جمله مجموعه کاخ ۵ طبقه با دیواری مستحکم به ضخامت ۴ متر را ویران کرده است.
شهر تل‌الحمام با مساحتی ده برابر بزرگ‌تر از شهر بیت‌المقدس در طول عصر برنز میانی برای حدود دو هزار سال بزرگترین شهر تمدن دنیای باستان در جنوب شام محسوب می‌شد، با این حال به یکباره از میان رفت و برای بیش از ۶۰۰ سال بدون سکنه باقی ماند.
کاوش‌های اولیه باستانشناسی وجود مواد غیرمعمول نظیر سفال‌های ذوب‌شده، ذغال‌سنگ، آجر «حباب‌دار»، دانه‌های سوخته و خاکستر حجمی از تخریب عظیم را نشان می‌داد. پژوهشگران نخست با تجزیه و تحلیل‌های رسوبات و لایه‌های خاک مواردی همچون جنگ، آتش‌سوزی، فوران آتشفشانی و زمین‌لرزه را بررسی و رد کردند و گفتند هیچ‌کدام از این رویدادها نمی‌تواند گرمایی مشابه ایجاد کند. تا اینکه سرانجام بیل مکانیکی کاوشگران تکه سنگ‌های کوارتز را در محل پیدا کرد که نشانه‌ای از اتفاقی شدید و درجه حرارت ناگهانی بالا حاصل از برخورد آسمانی بود.
دکتر جیمز کنت، استاد زمین‌شناسی در دانشگاه سانتا باربارا کالیفرنیا در آمریکا، می‌گوید: سنگ‌های کوارتزی در این ناحیه یافتیم که با فشارهای شدیدی ضربه دیده‌اند و این بسیار عجیب است. چرا که سنگ کوارتز یکی از سخت‌ترین مواد معدنی است و ضربه زدن به آن بسیار دشوار است.
محاسبات تیم ۲۱ نفره کارشناسان نشان داد این انفجار شهر تل الحمام نمی‌توانسته حاصل از برخورد سیارک بوده باشد، چرا که دهانه برخوردی در محل وجود ندارد، بلکه انفجار ناشی از جرم آسمانی نظیر شهاب‌سنگ بوده است. دانشمندان می‌گویند انفجار سطوح خارجی گلدان‌های سفالی را ذوب کرده و آجرها و اسکلت انسان‌های نزدیک به محل حادثه تکه‌تکه شده‌اند.
دانشمندان معتقدند تل‌الحمام همان سدوم، یا شهر قوم لوط، است که مطابق روایات کتب دینی ادیان ابراهیمی به دلیل اعمال غیراخلاقی ساکنانش مشمول غضب خدا شد و گزارش ویران شدنش در سوره‌های ذاریات، هود و هجر قران و سفر پیدایش تورات آمده است.
دکتر کنت که در این تحقیق با فیلیپ سیلویا، استاد باستانشناسی کتب مقدس در دانشگاه ساوت‌وست ترینیتی آمریکا همکار بوده می‌گوید: همه مشاهدات ذکر شده در سفر پیدایش عهد عتیق با یک ضربه هوایی مطابقت دارد.
وی اضافه کرد: «هرچند با اطمینان صددرصد علمی نمی‌توان گفت که شهر ویران شده همان شهر لوط عهد عتیق است، با این حال توصیف شاهدان عینی از این حادثه فاجعه‌بار در ۳۶۰۰ سال پیش احتمالاً به سنتی شفاهی تبدیل شده و در قالب گزارشی مکتوب در کتاب مقدس تورات در مورد نابودی قوم لوط آمده است.
ناحیه تل‌الحمام به لحاظ خاک منطقه‌ای حاصلخیز محسوب می‌شد، با این حال محققان که از سال ۲۰۰۵ در تپه‌ای در این ناحیه مشغول حفاری و تحقیق هستند نمی‌دانستند چرا ناگهان این منطقه در دوره‌ای از تاریخ خود به شوره‌زار تبدیل شده است؟
باستان‌شناسان اکنون می‌گویند احتمالاً انفجار شهاب‌سنگ و حرارت فوق‌العاده زیاد ایجاد شده، سطح عظیمی از آب شور دریای مرده را بخار کرده و به روی دره پاشیده است و یا نمک‌های ساحلی دریا را بلند کرده و به روی شهر ریخته است. سواحل دریای مرده همینک نیز مملو از نمک هستند.
در پی این اتفاق غلظت نمک خاک به میزان «غیرعادی» افزایش یافته و کشاورزی در شعاعی ۲۵ کیلومتری غیرممکن شده است. در پی این حادثه ده‌ها هزار تن از ساکنان نواحی اطراف مهاجرت کردند و پس از آن ۶۰۰ سال طول کشید تا بارندگی‌ها در این ناحیه بیابانی نمک را از مزارع بشورد و این منطقه بار دیگر بتواند مورد زراعت قرار گیرد.
