کسوف اول تیر ۱۳۹۹ از نوع کسوف حلقوی است و آخرین کسوف قابل مشاهده از پهنه ایران در قرن چهاردهم خواهد بود. کسوف بعدی که از ایران میتوان آن را مشاهده کرد، کسوف جزئی ۳ آبان ۱۴۰۱ خواهد بود.
کسوف اول تیر ۱۳۹۹ حلقوی است اما این آخرین کسوف قرن از خاک ایران فقط میتوان مراحل کسوف جزئی را مشاهده کرد. تمامسایه ماه در هیچ بخشی از مسیر خود بر روی خاک ایران نمیافتد اما از فاصله کمی از جنوب شرقی ایران از آبهای دریای عمان میگذرد. بنابراین با کمی سفر دریایی میتوان به خود را به مسیر گرفت کلی رساند و کسوف حلقوی را مشاهده و ثبت کرد.
البته همانطور که در نقشه هم مشخص است میتوان از تعدادی از کشورهای همسایه هم گرفتگی حلقوی را دید.
یکی از مهمترین فاکتورها برای انتخاب محل رصد گرفت حلقوی ( یا کلی) پیشبینی وضعیت هواست تا با خورشیدی در پشت ابرها مواجه نشویم.

نمودار پوشش ابر در زمان کسوف اول تیر ۱۳۹۹ در مسیر خورشیدگرفتگی.

نمودار قدر و پوشش قرص خورشید در مسیر کسوف. بیشتر مقدار قدر و پوشش قرص خورشید در غرب تبت خواهد بود
البته بخش اصلی اهالی ایران و حتی ستارهشناسان علاقمند این رخداد را از شهر خود و به صورت کسوف جزئی مشاهده و ثبت خواهند کرد. در رصد خورشید و در این مورد خاص رصد کسوف، توجه به ایمنی اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا پرتوهای خورشید به راحتی میتوانند شبکیه چشم را بسوزانند و حتی منجر به نابینایی شوند.
[aparat id=”NIKDt”]
برای رصد و ثبت یا عکاسی از کسوف استفاده از فیلترهای مناسب خورشیدی اهمیت زیادی دارند. سادهترین این نوع فیلترها ورقهای مایلار است که میتوان از آنها عینک رصد خورشید یا فیلتر برای تلسکوپ یا دوربین عکاسی ساخت. با توجه به سخت بودن دسترسی به فیلتر مایلار و قیمت نسبتا گران آن، شاید استفاده از روشهای دیگر رصد کسوف مانند اتاق تاریک ایمنترین راه باشد. از اتاق تاریک هم برای عکاسی و هم تماشا و ثبت مراحل کسوف کلی میتوان استفاده کرد. در برخی منابع استفاده از فیلترهای جوشکاری قوی هم ایمن توصیف شده اما قبل از استفادهحتما از کیفیت و سلامت فیلتر مربوطه اطمینان حاصل کنید.
یکی از راههای دیگری که گاهی صاحبان تلسکوپ از آن استفاده میکنند انداختن تصویر خروجی از تلسکوپ روی صفحه کاغذ است. این روش برای چشم رصدگر خطر بسیار کمی دارد اما برای تلسکوپ بسیار خطرناک است. عبور این حجم عظیم از پرتوهای قوی خورشید از میان اجزای اپتیکی آن بیشک آسیب زیادی به تلسکوپ وارد خواهد کرد. از این روش متاسفانه بیشتر توسط سازمانها و گروههای نجومی برای نشان دادن کسوف به مردم استفاده میشود که اغلب به دلیل بیتوجهی آنها به سلامت و عمر تلسکوپها رخ میدهد که به شخص آنها متعلق نیست و به سازمان و ادارهای متعلق است که افراد دلسوز خاصی برای حفظ سلامت تلسکوپ ندارد.
برای افراد علاقمن سفر و نجوم، مستند جویندگان کسوف ممکن است جذاب و آموزنده باشد. قسمتهایی از این مستند ارزشمند را میتوانید در کانال آپارات ما مشاهده کنید.
در زیر جدول مراحل کسوف در مراکز استانهای ایران+چابهار را مشاهده میکنید که در برنامه ریزی برای مشاهده یا حتی ثبت و عکاسی از کسوف میتواند کمکتان کند. منبع
نام شهر | تماس اول | اوج گرفت | تماس آخر | قدر گرفت |
اراک | ۰۹:۰۰:۱۵.۸ | ۱۰:۱۱:۵۲.۸ | ۱۱:۳۳:۱۵.۱ | ۰.۵۹۹۳۹ |
اردبیل | ۰۹:۱۰:۲۶.۸ | ۱۰:۱۶:۴۸.۵ | ۱۱:۳۰:۴۴.۰ | ۰.۴۸۴۱۴ |
ارومیه | ۰۹:۰۸:۱۷.۸ | ۱۰:۱۲:۰۰.۲ | ۱۱:۲۳:۰۰.۱ | ۰.۴۶۲۴۲ |
اصفهان | ۰۹:۰۷:۰۶.۰ | ۱۰:۱۸:۳۳.۷ | ۱۱:۳۸:۵۲.۲ | ۰.۵۶۱۲۷ |
اهواز | ۰۸:۵۴:۲۹.۷ | ۱۰:۰۸:۰۴.۲ | ۱۱:۳۲:۳۶.۴ | ۰.۶۶۳۵۶ |
ایلام | ۰۸:۵۸:۳۷.۹ | ۱۰:۰۷:۱۵.۲ | ۱۱:۲۵:۰۸.۶ | ۰.۵۶۸۹۹ |
بجنورد | ۰۹:۱۱:۳۹.۷ | ۱۰:۲۸:۰۴.۶ | ۱۱:۵۳:۲۱.۴ | ۰.۶۰۵۳۱ |
بندرعباس | ۰۸:۴۸:۴۷.۱ | ۱۰:۱۰:۳۹.۵ | ۱۱:۴۶:۳۴.۲ | ۰.۸۵۷۶۲ |
بوشهر | ۰۸:۴۹:۱۹.۵ | ۱۰:۰۵:۱۲.۶ | ۱۱:۳۳:۲۳.۱ | ۰.۷۴۰۴۹ |
بیرجند | ۰۹:۰۲:۱۶.۶ | ۱۰:۲۴:۳۴.۵ | ۱۱:۵۸:۱۴.۸ | ۰.۷۴۷۲۲ |
تبریز | ۰۹:۰۹:۴۳.۶ | ۱۰:۱۴:۱۱.۲ | ۱۱:۲۵:۵۶.۹ | ۰.۴۶۵۱۲ |
تهران | ۰۹:۰۴:۳۷.۸ | ۱۰:۱۶:۳۶.۷ | ۱۱:۳۷:۵۱.۵ | ۰.۵۸۰۳۶ |
چابهار | ۰۸:۴۹:۰۹.۹ | ۱۰:۱۵:۴۲.۸ | ۱۱:۵۷:۲۵.۳ | ۰.۹۶۶۰۴ |
خرمآباد | ۰۸:۵۸:۳۱.۱ | ۱۰:۰۹:۱۴.۲ | ۱۱:۲۹:۴۳.۶ | ۰.۵۹۷۳۸ |
رشت | ۰۹:۰۸:۰۰.۹ | ۱۰:۱۶:۴۹.۲ | ۱۱:۳۳:۵۳.۳ | ۰.۵۲۳۷۸ |
زاهدان | ۰۸:۵۶:۴۱.۳ | ۱۰:۲۲:۲۴.۶ | ۱۲:۰۱:۱۶.۳ | ۰.۸۵۶۳۵ |
زنجان | ۰۹:۰۶:۲۲.۴ | ۱۰:۱۴:۳۱.۱ | ۱۱:۳۰:۵۹.۷ | ۰.۵۲۳۱۰ |
ساری | ۰۹:۰۷:۲۲.۸ | ۱۰:۲۰:۲۰.۷ | ۱۱:۴۲:۲۱.۹ | ۰.۵۷۹۶۳ |
سمنان | ۰۹:۰۵:۰۴.۱ | ۱۰:۱۹:۱۶.۳ | ۱۱:۴۳:۰۴.۸ | ۰.۶۰۷۹۶ |
سنندج | ۰۹:۰۲:۴۳.۶ | ۱۰:۱۰:۳۵.۱ | ۱۱:۲۷:۰۶.۶ | ۰.۵۳۷۲۷ |
شهرکرد | ۰۸:۵۶:۳۶.۹ | ۱۰:۱۰:۳۷.۸ | ۱۱:۳۵:۲۵.۶ | ۰.۶۵۵۶۴ |
شیراز | ۰۸:۵۱:۲۷.۴ | ۱۰:۰۸:۴۰.۹ | ۱۱:۳۸:۱۴.۵ | ۰.۷۴۴۵۰ |
قزوین | ۰۹:۰۵:۳۹.۹ | ۱۰:۱۵:۴۵.۷ | ۱۱:۳۴:۳۸.۴ | ۰.۵۵۰۷۷ |
قم | ۰۹:۰۱:۵۶.۰ | ۱۰:۱۴:۲۰.۷ | ۱۱:۳۶:۲۸.۰ | ۰.۶۰۰۵۹ |
کرج | ۰۹:۰۴:۴۸.۹ | ۱۰:۱۶:۱۸.۲ | ۱۱:۳۶:۵۶.۴ | ۰.۵۷۲۹۲ |
کرمان | ۰۸:۵۵:۱۷.۰ | ۱۰:۱۶:۴۸.۳ | ۱۱:۵۰:۵۹.۳ | ۰.۷۸۷۳۵ |
کرمانشاه | ۰۹:۰۰:۱۹.۶ | ۱۰:۰۸:۲۳.۳ | ۱۱:۲۵:۲۴.۸ | ۰.۵۵۲۴۳ |
گرگان | ۰۹:۰۸:۴۱.۹ | ۱۰:۲۲:۴۷.۷ | ۱۱:۴۵:۵۵.۹ | ۰.۵۸۸۱۳ |
مشهد | ۰۹:۱۰:۲۱.۵ | ۱۰:۳۰:۱۰.۳ | ۱۱:۵۹:۲۶.۵ | ۰.۶۵۹۸۶ |
همدان | ۰۹:۰۱:۴۴.۵ | ۱۰:۱۱:۳۴.۸ | ۱۱:۳۰:۳۷.۱ | ۰.۵۶۷۵۵ |
یاسوج | ۰۸:۵۳:۱۱.۰ | ۱۰:۰۸:۵۹.۵ | ۱۱:۳۶:۳۰.۴ | ۰.۷۰۷۴۵ |
یزد | ۰۸:۵۷:۰۴.۲ | ۱۰:۱۴:۵۷.۹ | ۱۱:۴۴:۲۶.۳ | ۰.۷۱۱۷۴ |